Gotovo pola veka nakon što je Josip Broz Tito postao sinonim za Jugoslaviju, a više od četiri decenije od njegove smrti, misterije o njegovom poreklu i ličnosti ne prestaju da izazivaju radoznalost i sumnju.
- Zvanična biografija, prema kojoj je rođen u Kumrovcu 1892. godine, sve češće biva osporavana alternativnim verzijama koje dolaze iz različitih izvora – pravnih, ezoterijskih, pa i vojno-obaveštajnih. Među onima koji su javno govorili o toj temi našao se i poznati advokat Toma Fila, koji je u svojoj knjizi izneo intrigantne tvrdnje o sadržaju Titovog sefa, otkrivenog nakon njegove smrti.
Fila je opisao trenutak kada je Jovanka Broz nasilno iseljena iz vile u Užičkoj 1980. godine, a zajedno s tim događajem otvoren je i sef Josipa Broza. Unutra su navodno pronađeni važni dokumenti i pismo koje je Tito ostavljao Jovanki pre svakog putovanja – pismo koje bi, prema njenim rečima, nikada nije pročitala jer bi ga on vraćao čim bi se vratio. Fila veruje da je to pismo bilo neka vrsta političkog testamenta, koji je u međuvremenu – netragom nestao. Ova tvrdnja osvetljava još jednu pukotinu u već kompleksnoj konstrukciji Brozovog identiteta i odluka.
- Uz Tomu Filu, i publicista Milan Vidojević uneo je dodatnu slojevitost u ovu priču. On tvrdi da je Josip Broz zapravo bio vanbračni sin cara Franje Josifa i poljske grofice Marije Sobjeske, a ne sin majke Marije Javeršek iz Kumrovca. Navodno je lično video krštenicu s navedenim imenom majke Marije, ali bez oca, što smatra nemogućim u kontekstu tadašnje austrougarske birokratije. Vidojević ide dalje, iznoseći teoriju da je Tito kao dete bio usvojen od strane poljsko-jevrejske porodice, a da je ulogu lidera Jugoslavije preuzeo kao deo višeg plana koji potiče iz ezoterijskih i iluminatskih krugova. Datum njegove smrti – 4. maj – povezuje s danom milosrđa u okultnim kalendarima, što bi, prema njegovim rečima, moglo značiti da je Tito zapravo preminuo još u februaru 1980.
U knjizi “Urote i atentati na Tita”, autor Marijan F. Kranjc detaljno opisuje brojne pokušaje atentata, od kojih su neki ostali gotovo neverovatni. Među njima se navodi pokušaj da mu tokom operacije slepog creva ruski agenti podmetnu zaražene hirurške instrumente, kao i slučaj kada je njegov automobil udario tramvaj u Beogradu. Neki atentatori su, prema tim tvrdnjama, bili i ljudi iz najbližeg kruga vlasti. O sumnjama u autentičnost njegove biografije govorio je i njegov lični lekar, dr Aleksandar Matunović, koji je podelio sadržaj tajanstvene akt-tašne koju je Tito uvek nosio sa sobom. U njoj su navodno pronađeni lični predmeti – umrlica njegove ratne saputnice Zdenke, slika prve ljubavi, venčani list s Jovankom i čak kopija austrougarskog vojnog izveštaja koji spominje jednog “Josipa Franju Broza”.
- Bez obzira na to da li je istina u zvaničnoj biografiji ili negde između redova misterioznih dokumenata, jedno je sigurno – Tito ostaje jedna od najzagonetnijih ličnosti 20. veka. Njegov život, obavijen slojevima tajni, teorija i kontradiktornih svedočenja, podstiče sve nove generacije da preispituju ono što je jednom zapisano kao istorijska činjenica. I dok Kuća cveća čuva njegov grob, javnost i dalje traga za odgovorima. Možda ih nikada nećemo saznati – ali baš ta enigma je ono što Tita čini besmrtnim u kolektivnoj svesti naroda sa prostora bivše Jugoslavije.
